Büyükelçi’yi vuran silahı, vurdurana çevirmek mümkün - Beril Dedeoğlu

Saldırının bir yanı doÄŸrudan iktidarı ilgilendiriyor. Saldırgan, tetiÄŸi çekmeden önce Halep’le ilgili bir ÅŸeyler söyleyerek hükümetin “düşmanla” iÅŸbirliÄŸi yaptığını ima ediyor. Kısaca, Rusya’nın Ä°ran’a ve Esad’a destek verdiÄŸini, bu ekibin Sünnileri öldürdüğünü ve Türkiye’nin Suriye’de koruyup kolladığı kesimi öldürenle iÅŸbirliÄŸine gittiÄŸini söylemiÅŸ oluyor. Dolayısıyla eylem, Ak Parti tabanını tahrik ederek hükümeti ve cumhurbaÅŸkanını desteklememe mesajı taşıyor. Gayet tabi bu tahrik, anayasa deÄŸiÅŸikliÄŸi ile ilgili.

Öte yandan, Türkiye’de güvenlik zafiyeti olduÄŸunu, FETÖ’nün hala eylem yapma kapasitesi bulunduÄŸunu gösterme amacı taşıyarak da doÄŸrudan hükümete karşı güvensizlik yaratma amacı taşıyor. Tabi bir de Rusya önünde mahcup duruma düşmüş bir Türkiye yaratıyor.

Yanıltıcı izler olabilir

Büyükelçi’nin Türkiye-Rusya iliÅŸkilerinin normalleÅŸmesi sürecindeki çabaları düşünüldüğünde, eylemin iki ülke iliÅŸkilerini de hedef aldığı ileri sürülebilir. Ancak eylemin son derece profesyonelce hazırlandığı düşünülürse, bu cinayeti tasarlayanların konjonktür gereÄŸi Rusya’nın oyuna gelmeyeceÄŸini de düşünmüş olmaları beklenir. 

1. Dünya Savaşı’nı baÅŸlatan neden düşünülürse, bir büyükelçinin katledilmesinin savaÅŸ nedeni sayılması mümkün. Ancak Rusya’nın bunu deftere yazıp, ileriki dönemlerde “müzakere” kozu olarak kullanacağı koÅŸullar söz konusu. Zaten katliamın bir amacı da bu. Rusya, Türkiye ve Ä°ran’dan kurulu Suriye masasında Türkiye’nin Rusya-Ä°ran karşısında elini zayıflatma beklentisi var. Türkiye’nin eli zayıf kaldığında masada kimin arkasına daha rahat yaslanacağını tahmin etmek ise zor deÄŸil.

Söz konusu koÅŸullarda belki dikkatler Ä°ran’a yönelebilir. Ancak cinayetin yurt dışı baÄŸlantısının doÄŸrudan Ä°ran ile iliÅŸkilendirilmesi yanıltıcı olabilir. Emin olmak kolay deÄŸil ama belki de eylem tam da Ä°ran’dan şüphelenmemizi saÄŸlamak için yapılmıştır. 

Bulgular pazarlıklara saklanabilir

Ä°ran ile Türkiye arasındaki anlaÅŸmazlık konuları arttıkça, Suriye masasına daha fazla oyuncunun sızma olasılığı artar. Türkiye ile konuÅŸamayan Ä°ran, elbet Rusya dışında konuÅŸacak baÅŸka ülkeler bulur. Dolayısıyla Suriye sorunsalında Ä°ran ve Rusya yerini korurken, Türkiye’nin alanı daraltılıp ondan boÅŸalan alana baÅŸka devlet ya da devletlerin girmesi saÄŸlanabilir.

Bu olasılığın gerçekleÅŸmesi için Rusya’nın onayına ihtiyaç var. Rusya’yı Türkiye ile iliÅŸkilerini geliÅŸtirmekten vazgeçirecek süreç ise belki doÄŸrudan Putin’i tehdit etmekten geçiyordur.

Bunu söyleme nedenimiz, gerçekleÅŸtirilen eylemin aynı zamanda Rusya’yı da tehdit eden ve hatta Putin’e raÄŸmen neler yapılabileceÄŸini gösteren yönleri olmasında. Katliamın hemen ertesinde Rusya DışiÅŸleri Bakanlığında birinin öldürülmesi boÅŸuna olmayabilir. 

Dolayısıyla, tetiÄŸi çeken FETÖ’cü olsa bile, onu kiralayanın iki ülkenin iktidarlarına eÅŸzamanlı “karşı” çıkan ve Suriye konusunda “dışarıda kalan” olduÄŸu düşünülebilir. Bunun için Rusya-Türkiye yakınlaÅŸmasının kimin önünü kestiÄŸine bakmak, yanıtlar buluyor ise onları da müzakere ve pazarlıklarda susturucu takılı bir tabancayı masaya koyar gibi kullanmak gerek.

STAR